Łysienie całkowite

Łysienie całkowite (alopecia totalis) polega na całkowitej utracie włosów, znacznym przerzedzeniu lub wrodzonym braku włosów na całej powierzchni ciała lub tylko w obszarze skóry głowy. Pojawia się bez względu na płeć. Łysienie całkowite niezwykle trudno leczyć, a przyczyny tej dolegliwości nie do końca są znane. W niektórych przypadkach może być to jeden z rodzajów łysienia plackowatego – łysienie plackowate całkowite lub łysienie plackowate złośliwe całkowite. Łysienie złośliwe oznacza brak możliwości odrastania włosów.

Przyczyny łysienia całkowitego

Trudno jednoznacznie określić przyczyny łysienia całkowitego. W niektórych przypadkach może ono stanowić formę innych rodzajów łysienia (np. łysienie plackowate, psychogenne). Szczególnie w przypadkach wrodzonego braku włosów (choć nie tylko), znaczącą rolę mogą odgrywać czynniki genetyczne.

Ponadto łysienie całkowite (wrodzone oraz nabyte) mogą powodować:

Przyczyny łysienia całkowitego
Geny	Około 20% pacjentów
Zaburzenia autoimmunologiczne	O tym podłożu wyhamowuje leczone glikokortykosteroidami i immunomodulatorami
Objaw innych chorób	Bielactwo, choroba Hashimoto, zespół APECED
Choroby skóry głowy	Łysienie plackowate, grzybica skóry głowy, łuszczyca skóry głowy
Przyjmowanie niektórych leków	Środki cytotoksyczne i immunosupresyjne,, beta-blokery, retinoidy, antykoagulanty, hormony, leki przeciwdrgawkowe i przeciwtarczycowe oraz obniżające stężenie lipidów
Silny, traumatyczny stres	Istotna rola wywiadu i ustalenie stresora
Uszkodzenie mieszków włosowych	Nacieki zapalne z limfocytów CD4 i komórek Langerhansa, zlokalizowane w różnych obszarach mieszka włosowego

Objawy łysienia całkowitego

Oczywistym objawem łysienia całkowitego, jest brak włosów. Początkowo problem może dotyczyć jednego obszaru – najczęściej skóry głowy. W wielu wypadkach choroba obejmuje stopniowo kolejne partie – np. rzęsy i brwi – przenosząc się na kolejne okolice ciała. Charakterystycznym symptomem są również zaburzenia w obrębie płytki paznokciowej oraz gruczołów łojowych.

Choć łysienie całkowite (alopetia totalis) nie zagraża życiu, ma jednak znaczny wpływ na jego jakość i z tego powodu należy jak najszybciej postawić diagnozę oraz wdrożyć leczenie. Dotyczy ono zaledwie 1% pacjentów zgłaszających się do specjalistów z problemem utraty włosów. Na chwilę obecną medycyna nie jest niestety w stanie wskazać objawów, które poprzedzają łysienie całkowite. Wiadomo jednak, że często rozwija się z łysienia plackowatego, a jego odmiana brzeżna (wężykowata) daje gorsze rokowania – mówi Milena Nalbandian, kosmetolog Clinica Cosmetologica

Rodzaje łysienia całkowitego

W zależności od objawów i przebiegu, wyróżnić można kilka rodzajów łysienia całkowitego:

• wrodzony całkowity brak owłosienia: w tym przypadku dziecko od urodzenia pozbawione jest włosów na całym obszarze ciała. W niektórych przypadkach odrastają samoistnie. Problem ten może dotyczyć wielu członków rodziny, jak i tylko jednej osoby,
• wrodzony częściowy brak owłosienia: może przyjmować formę rozlaną lub ograniczoną. W pierwszym wypadku choroba dotyczy rozległego obszaru. W drugim – owłosionej skóry głowy, a u kobiet czasem także pachy oraz okolice intymne,
• dominujący brak owłosienia: w tym przypadków choroba jest dziedziczona i pojawia się na całej powierzchni ciała albo jedynie na powierzchni skóry głowy.

Łysienie całkowite – badania

Chcąc wdrożyć efektywne leczenie, konieczna jest szczegółowa diagnostyka. W tym celu należy się udać do specjalistycznego gabinetu trychologicznego, gdzie kosmetolog trycholog nie tylko przeprowadzi szczegółowy wywiad, ale też wykona niezbędne badania – Trichoskopię oraz Trichogram.
Trichoskopia to profesjonalne badanie, polegające na oglądaniu skóry głowy oraz włosów na dużym powiększeniu, w czasie rzeczywistym. W tym celu wykorzystywany jest dermatoskop – niewielkie urządzenie, przypominające długopis. Podczas badania wykonuje się również serię zdjęć, które następnie przesyłane są do analizy laboratoryjnej.
Trichogram polega na pobraniu do badań próbek włosów, wraz z cebulkami. Próbki wysyła się do laboratorium, gdzie analizie poddaje się zarówno łodygi włosów, jak i cebulki. Niektórzy pacjenci mogą zostać poproszeni o odbycie konsultacji z lekarzem specjalistą (np. endokrynologiem). Czasem konieczne jest również wykonanie dodatkowych badań z krwi.

Łysienie całkowite – leczenie

Leczenie łysienia całkowitego jest niełatwe, ponieważ nie określono jednoznacznie przyczyn tej choroby. W walce z tą przypadłością pomocne są specjalistyczne zabiegi trychologiczne, jak na przykład:

• mezoterapia: to zabieg polegający na podaniu bezpośrednio do skóry odpowiedniej substancji. Najczęściej stosuje się kortykosteroid – Triamcinolone acetonide (Kenalog) lub osocze bogatopłytkowe, które wcześniej pobrano od pacjenta. Wyróżnia się trzy typy mezoterapii. Pierwsza to mezoterapia igłowa – składniki aktywne podawane są za pomocą kaniuli – specjalnej igły. W przypadki mezoterapii mikroigłowej stosuje się urządzenie Dermapen, którego głowica pokryta jest mikroigiełkami. Wykonać można tez mezoterapię bezigłową – z zastosowaniem urządzenia Dermojet,
• Karboksyterapia Reology2: polega na iniekcyjnym podaniu śródskórnie lub podskórnie dwutlenku węgla, co skutkuje rozszerzeniem naczynek i powstaniem nowych,
• Kriomasaż Cryo-S: to zabieg polegający na mrożeniu tkanek poprzez podanie podtlenku azotu. Efektem jest odnowa biologiczna,
• Dr.CYJ Hair Filler: to iniekcyjnie podawany preparat na bazie siedmiu peptydów i kwasu hialuronowego,
• terapia UVA/UVB/PUVA: są to zabiegi polegające na naświetlaniu skóry promieniami UV. Stosuje się je przede wszystkim u pacjentów z łysieniem plackowatym.

Wszystkie wymienione powyżej zabiegi wykonuje się w seriach. Zarówno wybór konkretnego zabiegu, jak i ustalenie ilości i częstotliwości wizyt, należy do kosmetologa trychologa lub dermatologa trychologa.

Łysienie całkowite – domowe metody

Łysienie całkowite to poważna dolegliwość, z którą niezwykle trudno walczyć. Ponieważ nie do końca znane są przyczyny jej pojawiania się, leczenie nie jest łatwe. Zadowalające efekty dają jednie profesjonalne zabiegi, wykonywane pod nadzorem kosmetologa trychologa. Stosowanie szamponów na porost włosów, lub innych domowych metod, jest nieskuteczne.

Podsumowanie

W przeciwieństwie do braku włosów na ograniczonym obszarze, co określa się jako alopecia areata, totalis alopecia (łysienie całkowite) oznacza brak włosów na całej powierzchni ciała lub całej powierzchni głowy. Jeżeli masz podejrzenia, że dotknął Cię ten problem, nie czekaj i jak najszybciej skontaktuj się ze specjalistą, który wdroży odpowiednie leczenie.

FAQ

1. Czy istnieje skuteczny lek na łysienie całkowite?

Niestety nie, ponieważ choroba ma różne przyczyny i medycyna nie rozumie jeszcze do końca ich roli. Najlepsze efekty w łysieniu całkowitym przynosi przeszczep skóry oraz zabiegi trychologiczne.

2. Czy przed łysieniem całkowitym można uchronić dziecko?

Na tę chwilę nie ponieważ nie znamy sposobu dziedziczenia łysienia całkowitego. Dotyczy ono około 20% osób, których rodzic chorował na łysienie całkowite. Nie ma więc gwarancji, że dziecko nie zachoruje, jak i nie musi ono zachorować obligatoryjnie. Na łysienie całkowite chorują osoby tej samej płci.

3. Czy włosy odrastające po zabiegach trychologicznych są równie gęste jak te sprzed zachorowaniem na łysienie całkowite?

Często z początku odrastające po zabiegach trychologicznych włosy są nieco cieńsze i mniej intensywnie wybarwione, niż włosy sprzed choroby. Z czasem jednak wzmacniają się i wybarwiają odpowiednio. Zdarza się także, że w miejsce włosów kręconych odrastają włosy proste.

4. Czy łysieniu całkowitemu towarzyszą inne objawy choroby?

Przy łysieniu całkowitym nie musi, ale może wystąpić także kruchość i łamliwość paznokci.

Bibliografia

1. Joss-Wichman E, Broniarczyk-Dyła G.: Current views on etiology of alopecia areata [w:] „Postępy Dermatologii i Alergologii”, 2005
2. Lis-Święty A, Wcisło-Dziadecka D, Wyględowska-Kania M.: The most common diseases of scalp in childhood [w:] „Postępy Dermatologii i Alergologii”, 2009
3. Olszewska M, Rudnicka L, Rakowska A, Kurzeja M.: Advances in diagnosing hair loss [w:] „Przegląd Dermatologiczny”, 2009
4. Skrok A, Kozłowska A.: The role of hormonal thyroid gland pathology in hair disorders [w:] „Przegląd Dermatologiczny”, 2013